O miejscowości
Wieś Kowalin leży w odległości 6 km od Kraśnika. Powstała w 1875 roku z byłego majątku dziedzica Tadeusza Kowalskiego, który zamieszkał w Olbięcinie. Nazwa miejscowości powstała od nazwiska właściciela byłej posiadłości, początkowo jako Kol. Kowalin, a od 1944r., jako wieś Kowalin. Pierwsi osadnicy zakupili ziemię w 1935-36 roku. Dużą część obszaru zajmował las Ordynacki, który w 1936 r został przejęty na Skarb Państwa, a następnie sprzedawany przez Państwowy Bank Rolny. Pewna część ziemi po wyciętym lesie została sprzedana okolicznym rolnikom, a pozostałość rozparcelowana w 1944r, w wyniku przeprowadzenia reformy rolnej.
Założenie szkoły
W 1938 roku zorganizowano tu 4-klasową szkołę publiczną. Nauka odbywała się w wynajętych pomieszczeniach u kilku gospodarzy. W 1958 r wieś została zelektryfikowana, a w 1957 r zorganizowano szkołę 7- klasową. W 1960 r powstało kółko rolnicze i koło gospodyń wiejskich. Od 1956r wieś należała do Gromadzkiej Rady Narodowej w Olbięcinie, a od 1973 r do gminy Kraśnik.
To od rodziców się zaczęło!
Najdłuższą historię w Kowalinie ma społeczny wysiłek przy budowie i rozbudowie szkoły. Zaczęło się od tego, że rodzice uczniów pobierających lekcje w kilku izbach chłopskich wystąpili z wnioskiem budowy szkoły. Poparli ich wszyscy, cała wieś. W 1957 r sznur furmanek wyruszył do Olbięcina po belki z zakupionego tam za składkowe pieniądze budynku podworskiego. Z belek tych złożono w środku wsi budynek z trzema izbami lekcyjnymi i kancelarią. Na poddaszu urządzono dwa pokoiki dla kierownika szkoły. Inspektorat Oświaty Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kraśniku przydzielił sumę pieniędzy na otynkowanie i wyposażenie budynku. W 1959r., w tym budynku mieściła się już szkoła 7- klasowa. Jednak w miarę upływu lat okazało się, że 3-izbowa szkoła nie stwarza odpowiednich warunków do nauki. W tym okresie podwoiła się liczba uczniów, szkoła stawała się za ciasna. Na zebraniach wiejskich, oraz na zebraniach POP, w kole ZSL zaczęto mówić o rozbudowie szkoły. Na zebraniu całej wsi w dniu 17 lutego 1967 r mieszkańcy wystąpili z propozycją rozbudowy szkoły. Wszyscy zadeklarowali pomoc. Wybrano Komitet Rozbudowy Szkoły, w skład którego weszli: Tadeusz Banaszek, Stanisław Dynek, Lucjan Grządka, Jerzy Jach, Jan Litwin, Mieczysław Łazarz i inni. Zaczęto gromadzić pieniądze i materiały. Każda rodzina zadeklarowała po 1 tysiącu sztuk cegły palonej i po 500zł gotówką. Później dołożono jeszcze po 100 zł. Za te pieniądze komitet zakupił plac i zamówił dokumentację na rozbudowę szkoły. W okresie, kiedy wyczekiwano na przygotowanie tej dokumentacji mieszkańcy Kowalina zwozili cegłę i przystąpili do wykonywania wykopów. Z pomocą przyszli także mieszkańcy wsi Spławy i Wólki Olbięckiej, których dzieci uczęszczają do tej szkoły. Codziennie przy wykopach na zmianę pracowało po 40 osób. Pracowano nawet w okresie żniw, bo we wrześniu miało nastąpić rozpoczęcie robót murarskich. Dnia 4 września 1967 r w Kowalinie odbyła się uroczystość założenia kamienia węgielnego pod rozbudowę szkoły. Zaczęto rozbudowywać skrzydło, przerastające swymi rozmiarami stary budynek szkoły. Wszyscy aktywnie pracowali społecznie. Zwozili cegłę i piasek, pomagali murarzom w pracach nie fachowych. W 1968 r., gdy na placu kończył się materiał budowlany, członkinie miejscowego KGW wyprodukowały w czynie społecznym 20 tysięcy sztuk cegieł, które następnie wypalono w miejscowym piecu cegielnianym. Z pomocą przyszło również biuro Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Olbięcinie, które przekazało na cel szkoły, część nagrody zdobytej w 1967r , za zajęcie pierwszego miejsca w konkursie ” Zmieniamy oblicze lubelskiej wsi” w województwie w 1968 r. Dnia 24 czerwca 1971r odbyła się w Kowalinie powiatowa uroczystość zakończenia roku szkolnego, połączona z przekazaniem do użytku rozbudowanej szkoły. W dobudowanym pomieszczeniu jest 6 izb lekcyjnych, pracownia fizyczno – chemiczna, pracownia do zajęć praktyczno – technicznych, kancelaria, pokój nauczycielski i stołówka z kuchnią. Na uroczystości zebrani, wśród których oprócz młodzieży i dorosłych z Kowalina, były delegacje szkolne całego powiatu wysłuchali okolicznościowego przemówienia inspektora szkolnego Jana Wójcika, a następnie obejrzeli występy zespołów miejscowej szkoły oraz Szkoły Podstawowej Nr 1 z Kraśnika. Warto dodać, że rozbudowa szkoły została dokonana, głównie dzięki inicjatywie mieszkańców wsi, których wkład społeczny oceniany jest na ponad 1 mln zł ( 50% ogólnych kosztów budowy).